ใบความรู้เรื่อง : พฤติกรรมของสัตว์ที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้า

http://learners.in.th/file/evelyne/ใบความรู้.doc
ใบความรู้

เรื่อง พฤติกรรมของสัตว์ที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้า



การตอบสนองของสัตว์เมื่อได้รับแสงเป็นสิ่งเร้า



สัตว์บางชนิดสามารถตอบสนองได้อย่างรวดเร็วเมื่อได้รับแสง เช่น

- การที่แมลงต่างๆ บินเข้าหาแสงสว่าง

- เมื่อเกิดสุริยุปราคา นกจะบินกลับรังเนื่องจากมีสภาพคล้ายเวลาพลบค่ำ

- การหนีแสงของไส้เดือนดิน

- สัตว์บางชนิดจะออกหาอาหารในเวลาที่เริ่มมีแสงสว่าง เช่น การที่นกบินออกจากรังในตอนเช้า

- ไก่ขันบอกเวลาในตอนเช้า



แต่ก็มีสัตว์บางชนิดจะออกหาอาหารในเวลาที่ไม่มีแสง เช่น นกเค้าแมว ค้างคาว หนู























ใบความรู้

เรื่อง พฤติกรรมของสัตว์ที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้า



การตอบสนองของสัตว์เมื่อได้รับอุณหภูมิเป็นสิ่งเร้า



สัตว์จะดำรงชีวิตในสภาวะอุณหภูมิที่เหมาะสม ถ้าอุณหภูมิเปลี่ยนไป สัตว์จะมีพฤติกรรมที่ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิเพื่อความปลอดภัย และการดำรงชีวิตได้อย่างเหมาะสม ดังตัวอย่างที่จะกล่าวต่อไปนี้

เมื่ออากาศร้อนหรือมีอุณหภูมิสูง

- สุนัข วัว ควาย แกะจะระบายความร้อนโดยน้ำระเหยออกจากลิ้นและเพดานปากด้วยการหอบ

- แมว กระต่าย จิงโจ้จะระบายความร้อนโดยการเลียอุ้งเท้า และน้ำลายจะพาความร้อนออกไป

- สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ เช่น กบ อึ่งอ่าง คางคก จะหนีร้อนด้วยการจำศีล ( Estivation )

- ควายจะหนีร้อนด้วยการแช่แอ่งน้ำ

- สัตว์เลื้อยคลาน เช่น จิ้งเหลน กิ้งก่า งู จะหลบร้อนอยู่ตามโพรงไม้หรือในที่ร่ม

เมื่ออากาศเย็นหรือมีอุณหภูมิต่ำ

- นกนางแอ่นบ้านและนกปากห่างจะอพยพย้ายถิ่นจากไซบีเรียมายังประเทศไทย

- สัตว์เลื้อยคลาน เช่น จิ้งเหลน กิ้งก่า งู จะนอนผึ่งแดด









ใบความรู้

เรื่อง พฤติกรรมของสัตว์ที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้า



การตอบสนองของสัตว์เมื่อได้รับน้ำเป็นสิ่งเร้า



น้ำเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของสัตว์ ช่วยลำเลียงสารอาหารไปยังส่วนต่างๆของร่างกาย ช่วยรักษาผิวหนังให้ชุ่มชื้น ดังนั้นเมื่อสภาพแวดล้อมมีปริมาณน้ำไม่เหมาะสม ดังตัวอย่างต่อไปนี้

- ไส้เดือนจะเคลื่อนที่เข้าหาความชื้น เพื่อให้ผิวหนังชุ่มชื้น เนื่องจากไส้เดือนหายใจโดยใช้ผิวหนังจึงจำเป็นที่ผิวหนังจะต้องชุ่มชื้นตลอดเวลา







- น้ำทำให้สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ เช่น กบ คางคก ออกหากินในเวลากลางคืนเพื่อให้มีความชื้นพอเหมาะ























ใบความรู้

เรื่อง พฤติกรรมของสัตว์ที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้า



การตอบสนองของสัตว์เมื่อได้รับการสัมผัสเป็นสิ่งเร้า



ผิวหนังของสัตว์จะมีประสาทสัมผัสอยู่ที่บริเวณผิวหนัง ดังนั้นเมื่อได้สัมผัส ระบบประสาทกับระบบกล้ามเนื้อจะทำงานประสานกัน และแสดงอาการตอบสนองต่อสิ่งเร้าได้ ดังตัวอย่างต่อไปนี้





- อึ่งอ่างเมื่อได้รับการสัมผัสจะพองตัว







- กิ้งกือจะขดตัวเมื่อสัมผัส







นอกจากนี้ยังมีพฤติกรรมอื่นๆของสัตว์ที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าอื่นๆ เช่น สุนัขน้ำลายไหลเมื่อเห็นอาหาร เมื่อโยนขนมปังลงในบ่อปลา ปลาก็จะว่ายเข้ามาหากินอาหาร หรือถ้าโยนวัตถุลงในน้ำ ปลาก็จะว่ายน้ำหนีเพื่อความปลอดภัย การตอบสนองต่อสิ่งเร้าบางอย่างต้องใช้เวลานาน เช่น การเปลี่ยนสีผิวของจิ้งจก เพื่อให้ดูกลมกลืนกับฝาผนังเพื่อความปลอดภัย นักเรียนอาจศึกษาพฤติกรรมการตอบสนองต่อสิ่งเร้าของสัตว์ต่างๆ โดยสำรวจในท้องถิ่นหรือศึกษาค้นคว้าจากแหล่งความรู้ต่างๆ เช่น ห้องสมุด โทรทัศน์ และสืบค้นข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต แต่ควรระวังในเรื่องการสังเกตอาการหรือพฤติกรรมที่สามารถมองเห็นได้ เมื่อมีสิ่งเร้าภายนอกจึงจะถือว่าเป็นการตอบสนองต่อสิ่งเร้า