ทำไมดอกพุดตานเปลี่ยนสี

         ดอกพุดตาน เมื่อดอกแรกบานจะมีสีขาว และจะเปลี่ยนเป็นสีชมพู
และจะเปลี่ยนเป็นชมพูเข้ม และเมื่อดอกเหี่ยวจะมีสีม่วงชมพู
         สมมุติฐานเป็นไปได้ 2 ทาง 1. ความเข้มของแสง 2. การสะสมอุณหภูมิ ตอนเช้าอากาศเย็น สาย ๆ อากาศจะค่อย ๆ ร้อนขึ้น จนถึงตอนเย็น การสะสมความร้อนจากเช้าถึงเย็นทำให้สีค่อย ๆ เข้มขึ้น เพราะหากใครมีดอกพุดตาน ก็ลองนำไปไว้ในห้องแอร์ที่ควบคุมอุณหภูมิได้ แต่เปิดแสงสว่างของห้องตามปกติ ดูว่าสีดอกจะเปลี่ยนไปอย่างไร เรื่องนี้ไม่เกี่ยวกับ ยีน แต่อยู่ที่เม็ดสีที่กลีบดอก
         การเปลี่ยนสีของดอกไม้เหล่านี้เกิดมาจากรงคงวัตถุในกลุ่มแอนโธไซยานิน สีและความคงทนของแอนโธไซยานินแต่ละชนิดในสารละลายจะขึ้นอยู่กับค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) ซึ่งจะให้สีที่แตกต่างกันจากสีแดง (ในสภาวะที่เป็นกรด) ไปถึงสีน้ำเงินถึงสีเหลือง (ในสภาวะที่เป็นด่าง) สีของเนื้อเยื่อจริงๆ จะขึ้นอยู่กับปัจจัย 2-3 อย่างได้แก่ ชนิดและความเข้มข้นของแอนโธไซยานิน ค่า pH และสารเมตาบอไลท์ (metabolite) ที่พบเช่น ไอออนต่างๆ น้ำตาลต่างๆ ฮอร์โมนต่างๆ
         นอกจากนี้พบว่าปัจจัยภายนอกบางประการ เช่น อุณหภูมิ ยังมีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนสีของดอกพุดตานด้วย โดยนักวิทยาศาสตร์ได้ทำการทดลองเก็บดอกพุดตานสีขาวไปไว้ในที่มีอุณหภูมิต่ำ เช่น ในตู้เย็นและสังเกตการเปลี่ยนสีของดอก พบว่าในตู้เย็นมีอุณหภูมิต่ำดอกพุดตานจะไม่เปลี่ยนสียังคงมีสีขาว แต่เมื่อนำดอกพุดตานออกจากตู้เย็นไปไว้ข้างนอกที่อุณหภูมิห้อง พบว่าสีของดอกจะเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นกลายเป็นสีชมพูอ่อน ๆ และเมื่อนำไปไว้ในที่มีอุณหภูมิสูงกว่าอุณหภูมิห้อง สีของดอกก็จะเปลี่ยนเป็นสีชมพูเข้มขึ้น แต่การเปลี่ยนสีของดอกที่ทำภายในห้องปฏิบัติการนี้จะเกิดการเปลี่ยนแปลงช้ากว่าที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ


           นักวิทยาศาสตร์ได้ศึกษาหาความสัมพันธ์ระหว่างอุณหภูมิกับสารสีในดอก โดยได้ทดลองสกัดสารสีในดอกพุดตานที่มีการเปลี่ยนแปลงสีในช่วงเวลาต่าง ๆ พบว่าดอกที่มีสีขาวหรือสีงาช้างเมื่อเก็บจากต้นในตอนเช้า (08.00 น.) มาทำการสกัดสารสี จะไม่พบแอนโทไซยานินแต่จะพบสารฟลาโวนอลแทน เมื่อสกัดสารสีในดอกที่มีสีชมพูที่เก็บมาจากต้นในตอนเที่ยง (12.00 น.) จะพบแอนโทไซยานินในปริมาณเพียง 1 ใน 3 เมื่อเปรียบเทียบกับดอกที่มีสีชมพูแดงที่เก็บมาจากต้นในตอนเย็น (16.00 น.)ซึ่งจะพบแอนโทไซยานินในปริมาณที่เข้มข้นมากที่สุด ผลการทดลองนี้แสดงให้เห็นว่าอุณหภูมิมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นของแอนโทไซยานิน

อ้างอิงจาก  : สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี http://biology.ipst.ac.th/
                   :  http://www.vcharkarn.com/vcafe/40463